Recenzja dla Wydawnictwa ZNAK "Daisy i cesarz. Wszystkie namiętności księżnej" Autorka: Dorota Ponińska

 

"Daisy i cesarz. Wszystkie namiętności księżnej" 

Autorka: Dorota Ponińska  

Wydawnictwo ZNAK 

Data premiery: 2025-09-24

 

   Recenzja dla Wydawnictwa ZNAK 

"Daisy i cesarz. 

Wszystkie namiętności księżnej"   

Autorka: Dorota Ponińska   

 Dorota Ponińska bierze tym razem na warsztat postać naprawdę fascynującą  Marię Teresę Oliwię Hochberg von Pless, znaną jako księżna Daisy. Angielka wychowana w elegancji XIX-wiecznych salonów, trafia w wir arystokratycznej gry poprzez małżeństwo, które — co nie jest spoilerem, bo historia to pamięta — miłością prawdziwą się nie okazało. No cóż Hans Hochberg to w końcu zwykły hulaka, bez specjalnych ambicji ani uzdolnień, nie dorównujący ani trochę swojemu ojcu. Z kolei Daisy to kobieta rozdarta między konwenansem a własnym pragnieniem szczerości, między blichtrem pałaców a potrzebą bycia widzianą jako człowiek, a nie dekoracja. Historia głównej bohaterki to opowieść o kobiecie silnej, wrażliwej i pełnej sprzeczności, próbującej odnaleźć sens w świecie pełnym etykiety.

Autorka prowadzi ją przez salony Książa i Pszczyny, przez galerię postaci drugiego planu, ale nie jako statystów, lecz świadków wielkiej epoki, w której stare porządki zaczynają się kruszyć.  W fabułę jest pięknie wplecione tło historyczne schyłku arystokracji europejskiej. 

Kreślona na kartach tej powieści postać cesarza Wilhelma II nie raz sprowadziła na mnie wzruszenie ( czasy od narodzin cesarza, przez okres dorastania ), aby kilka stron dalej i po upływie wielu lat ( książkowych )   przeistoczyć się w złość na jego sposób myślenia o kobietach, łatwowierność i uleganie usłużnym i giętkim pochlebcom zajmującym państwowe stanowiska, którzy nie stronili od znajomości z Filipem Eulenburgiem, co zakończy się niezbyt miło dla samego cesarza. Ale to dopiero za kilka lat.

Historia opowiedziana jest w sposób  lekki, powiedziałabym  niemal filmowy, choć fabuła zanurzona jest głęboko w historii dawnych czasów. Nie ma tu ciężkostrawnego wykładu, są za to  obrazy pałacowych wnętrz, bale, rozmowy nad pojedynczym spojrzeniem  i wrażliwość autorki na emocje Daisy, które nie są poukładane jak w idealnej powieści romantycznej, lecz bardziej jak w życiu: nie do końca przewidywalne.  Język jest elegancki, sugestywny i świeży, co pomaga poczuć epokę bez poczucia przytłoczenia faktami, a sama narracja wciąga Czytelnika już od pierwszych stron.

Mnie osobiście  brakuje  pełnej psychologicznej głębi niektórych postaci, a może postaci w ogóle. Zwłaszcza samej Daisy i tytułowego „cesarza”. Relacje między nimi bywają widziane bardziej z zewnątrz niż od wewnątrz, czyli przez szybę obserwatora, a nie przez ich własne pulsujące emocje.

To oznacza, że mimo tytułu nie dostajemy gorących, dramatycznych uniesień w stylu klasycznych romansów, a  raczej subtelne napięcia i niedopowiedzenia, które wymagają od czytelnika wyobraźni i wrażliwości. Wszystko zależy od tego jaki styl pisarza preferujemy. Niektórzy z nas uznają to nawet za siłę tej powieści, bowiem  czyta się ją szybko i z przyjemnością, a historyczne tło epoki jest skonstruowane tak, że nawet czytelnik zwykle nieprzepadający za historią nie traci rytmu.

Ale niektórzy mogą uznać samą postać Daisy i relacje za zbyt „z daleka”, jakbyśmy nie dostali klucza do ich wnętrza, a tytułowe namiętności bywają bardziej symboliczne niż dosłowne, co nie każdemu przypadnie do gustu.

Daisy i cesarz to powieść, która nie krzyczy, lecz przemawia  pięknym językiem, subtelną dramaturgią i głębokim szacunkiem dla postaci historycznych. Nie jest to literacki fajerwerk uczuć, ale głębokie zanurzenie w duszę kobiety, która próbowała być sobą w świecie pełnym zasad. To lektura nie tylko o arystokracji czy o przeszłości, lecz o uniwersalnym pytaniu: czy można być sobą tam, gdzie wszyscy grają role?

Jeśli ktoś szuka powieści historycznej z polotem, emocją i klimatem dawnej Europy, a nie płomiennych romansów rodem z telenoweli, to ta książka jest z pewnością warta uwagi.

Dziękuję Wydawnictwu ZNAK za egzemplarz do recenzji.